BÁO CÁO SƠ BỘ KẾT QUẢ KHAI QUẬT PHẾ TÍCH ĐẠI HỮU TẠI THÔN CHÁNH MẪN, XÃ CÁT NHƠN, HUYỆN PHÙ CÁT

Thứ hai - 17/07/2023 08:05 321 0
          Ngày 14/7/2023, Sở Văn hóa và Thể thao Bình Định phối hợp với Viện Khảo cổ học Việt Nam tổ chức buổi Báo cáo sơ bộ Kết quả khai quật khảo cổ phế tích tháp Đại Hữu (thôn Chánh Mẫn, xã Cát Nhơn, huyện Phù Cát).
Tổng thể buổi Báo cáo sơ bộ Kết quả khai quật khảo cổ phế tích tháp Đại Hữu
          Tham dự có đồng chí:  Huỳnh Văn Lợi - Phó Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao; TS. Phạm Văn Triệu - Viện Khảo cổ học Việt Nam, Bùi Tĩnh - Giám đốc Bảo tàng tỉnh chủ trì khai quật; TS. Lê Đình Phụng - Hội Khảo cổ học Việt Nam; đại diện một số Sở, ngành liên quan; lãnh đạo huyện Phù Cát, xã Cát Nhơn, cùng phóng viên các cơ quan thông tấn báo chí.
Tổng quan hố khai quật phế tích Đại Hữu, thôn Chánh Mẫn, xã Cát Nhơn
          Phế tích Đại Hữu tọa lạc trên đỉnh núi Đất, có diện tích khoảng 4000m2 thuộc thôn Chánh Mẫn, xã Cát Nhơn, huyện Phù Cát, tỉnh Bình Định. Đây là khu phế tích có vị trí quan trọng, nằm trong vùng lõi di sản văn hóa Champa tại Bình Định.
        Thời gian khai quật phế tích Đại Hữu diễn ra từ tháng 4 đến tháng 6/2023, theo Quyết định 1023/QĐ-BVHTTDL, ngày 18/4/2023 của Bộ  Văn hóa, Thể thao và Du lịch. Hố khai quật với tổng diện tích 200m2, được mở từ trung tâm gò kéo dài về phía Đông và mở rộng về phía Nam hố khai quật theo hướng kiến trúc, nhằm làm rõ hơn mặt bằng kiến trúc.
Đại biểu tham dự buổi báo cáo nghiên cứu các hiện vật khai quật được tại phế tích Đại Hữu
          Sau khi bóc các lớp đất mặt, kiến trúc tháp xuất lộ là một khối gạch được liên kết vững chắc ở độ sâu từ 0,5m đến 1,8m so với mặt đất, gồm một phần tường tháp phía Bắc, phía Nam, nền móng phía Đông tháp và hố thiêng nằm chính giữa lòng tháp. Hố Thiêng là kiến trúc trung tâm của ngôi tháp, nằm sâu dưới nền gạch kiến trúc tháp, mặt bằng hình vuông mỗi cạnh dài 0,5m.  Đây là nơi diễn ra những nghi thức đầu tiên trước khi tiến hành xây dựng ngôi tháp, cho nên đây được xem là nơi linh thiêng nhất.
Các mảnh bia ký phát hiện được ở phế tích Đại Hữu
          Quá trình khai quật còn phát hiện được 102 hiện vật đá với nhiều loại hình và kích thước khác nhau. Ba loại chất liệu đá, gồm: Đá cát kết, đá hoa cương và đá ong. Trong đó, những hiện vật trang trí được tạc trên đá cát kết, gồm các loại hình sau: Bệ thờ, bia ký, phù điêu trang trí hình người, phù điêu trang trí hình động vật, phù điêu trang trí hình cánh sen, chày nghiền. Chất liệu đất nung có: Gạch, chóp tháp góc, gốm trang trí điểm góc, đồ gốm gia dụng. Đồ kim loại có tiền đồng hình tròn, đường kính 2cm, chính giữa có lỗ để xâu tiền. Một mặt của tiền đồng có khắc chữ “Minh Mạng Thông Bảo”. Đục sắt có chiều dài 15cm, một đầu bằng, một đầu dẹt, bề mặt bị oxy hóa tạo thành lớp gỉ sắt bọc bên ngoài.
Phù điêu trang trí hình người phát hiện tại phế tích Đại Hữu
          Theo TS. Phạm Văn Triệu, chủ trì đợt khai quật: Qua kiến trúc xuất lộ trong hố khai quật cho thấy tường phía Bắc và phía Nam đều có độ dày 3,0m, khoảng cách hai tường là 3,8m. Trong kiến trúc Chămpa, các tháp thường có bình đồ hình vuông, từ đó có suy ra rằng mỗi cạnh của tường tháp tại phế tích tháp Đại Hữu là 9,8m. Từ những di ký và di vật, so sánh với kiến trúc tháp Chămpa đã được khai quật nghiên cứu, kết hợp bia ký đã được phát hiện từ trước đến nay, có khả năng phế tích tháp Đại Hữu có niên đại thế kỷ XII - XIII. 
          Phát biểu tại buổi Báo cáo, Đ/c Huỳnh Văn Lợi, Phó Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao đánh giá cao giá trị lịch sử - văn hóa của phế tích tháp Đại Hữu và biểu dương nổ lực của đoàn khai quật, đề nghị chính quyền địa phương đẩy mạnh công tác tuyên truyền để nâng cao ý thức người dân trong việc gìn giữ, bảo vệ di tích; đồng thời giao Bảo tàng tỉnh Bình Định đề xuất kế hoạch bảo tồn, phát huy giá trị trong tương lai và tiếp tục đầu tư nghiên cứu khai quật trong thời gian đến./.

Tác giả bài viết: Đặng Văn Đệ

Tổng số điểm của bài viết là: 0 trong 0 đánh giá

Click để đánh giá bài viết

  Ý kiến bạn đọc

Danh mục
Thống kê
  • Đang truy cập15
  • Hôm nay66
  • Tháng hiện tại582
  • Tổng lượt truy cập32,337
Bạn đã không sử dụng Site, Bấm vào đây để duy trì trạng thái đăng nhập. Thời gian chờ: 60 giây